Amerika’ya Yerleşme 

Buzul Çağında Amerika'da İklim ve Coğrafya

Bugünkü Kanada’nın neredeyse tamamı, ABD’nin bugün nüfusunun yaklaşık yarısını barındıran büyük bir bölümü hiç erimeyen buzların altındaydı. Hiç kar yağmayan Orta Amerika’da sık sık kar yağardı. [1]

​

Sibirya ile Alaska arasında Bering Boğazı’ndaki kara köprüsü, “Beringia” olarak bilinen çok daha geniş bir biyolojik, jeolojik ve arkeolojik varlığın merkez unsurunu oluşturmaktadır... Beringia, birkaç yerde tepeler ve dağlık alanların araya girdiği muazzam bir ova olarak nitelendirilebilir. Kesinlikle soğuktu ...İklim ısınmadan ve yaklaşık 13.000 yıl önce ke­sinlikle ağaçsızdı. Cwynar... çok az bitki olan bir kutup çö­lü şeklinde nitelendirmiştir.[2]

​

Bering Boğazı’ndaki kesintisiz kara köprüsünü ortaya çıkarmak için tüm gereken deniz seviyesinde yalnızca 46 metrelik bir düşüştür. Ne ki Son Buzul Azami deniz seviyelerinin şimdikinden 100 ila 150 metre da­ha düşük olduğu ve bunun Kuzeydoğu Asya ve Alaska’nın kuru kıta sa­hanlıkları üzerinde çok geniş bir köprü oluşturduğu tahmin edilmekte­dir. Bering kara köprüsü, 14.000 yıl önce deniz seviyesinin yükselme­siyle sular altında kalmıştır; yeni bulgular Kuzey Amerika ile Asya ara­sındaki bağlantının 10.000 yıl öncesine kadar kopmadığını göstermek­tedir.[3]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

​

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

​

 

 

 

 

Amerika’da Yayılma[4]

Amerika'ya Ne Zaman Ayak Basıldı?

Genetik veriler, Asya’dan Amerika’ya geçişin 20 bin yıldan daha eski olamayacağını gösterir. 35 bin yıla kadar uzatılan buluntular varsa da bunlar birçok uzman tarafından kabul görmemiştir. Çoğu uzman için Amerika’daki insan varlığı 15 bin yıldan eski değildir.[5]

​

Clovis yerleşim yerlerinin MÖ 16.000 ya da 21.000’den önceki yıllarda değil de MÖ tam 11.000’den önceki yüzyıllarda pıtrak gibi çoğalmasının anlamı ne olabilir? Buzul Çağlarının büyük bölümünde Sibirya hep soğuktu ve Kanada’nın ta kuzeyine kadar aşılmaz bir engel olarak kesintisiz bir buz tabakası uzanıyordu. Yaklaşık 40.000 yıl önce Avrupa'yı fetheden, anatomik açıdan çağdaş insanların bu tarihten daha sonralara kadar aşırı soğuklarla baş etmek için gerekli teknolojiye sahip olmadılar, Sibirya'yaysa 20.000 yıl öncesine kadar yerleşmediler. Sonunda Sibirya'ya ilk gelenler ya deniz yoluyla Bering Boğazı'nı geçerek (bugün bile bu boğazın genişliği alt tarafı 50 deniz milidir) ya da buzul çağında Bering Boğazı kuru toprakken yürüyerek Alaska'ya geçtiler. Binlerce yıllık kesintili tarihi boyunca, soğuk hava koşullarına alışkın insanların kolayca geçebileceği açık tundralarla kaplı Bering karayolu köprüsünün uzunluğu binlerce kilometreyi bulabiliyordu. MÖ yaklaşık 14.000 yılında deniz seviyesinin en son yükselişinde köprü sular altında kaldı ve yeniden boğaz durumuna geldi. Sibirya'nın ilk sakinleri Alaska'ya ister yürüyerek ister kürek çekerek geçmiş olsunlar, Alaska'da insanların yaşadığını gösteren ilk sağlam kanıtlar MÖ 12.000 yılına aittir.[6]

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

Clovis’te bulunan aletler[7]

Yaklaşık 15.000 yıl önce Amerika'nın batısının görünüşü Afrika'nın bugünkü Serengeti düzlüklerininkine çok benziyordu; fil ve at sürülerini aslanlar ve çitalar kovalıyor, deve ve yerde yaşayan dev tembel hayvan gibi tuhaf türlerin üyeleri de bu sürülere katılıyordu. Amerika'da da büyük boy memeli hayvanlar yok oldular.[8]

​

Kaburgalarının arasına saplanmış Clovis mızrak başlarıyla birlikte sayısız mamut iskeletinin bulunması tarihler arasındaki bu uyuşmanın bir rastlantı olmadığı anlamına geliyor.[9]

​

Meksika'daki Clovis arkeoloji sitesinin yaşının 11 bin yıl olduğu belirlenmiştir. Arkeolojik kayıtlarda ortaya çıkmakta olan örüntü insanların Amerika kıtalarına 12 bin yıldan daha önce yerleşmedikleri şeklindeydi.[10]

​

Amerikan yerlilerinin genetik analizinden oluşmaya başlayan resim, Sibirya kabilesinin Güney Sibirya'dan doğuya son 20 binyıl içinde göç ettikleri şeklindedir. [11]

​

Amerika Kıtasının İnsanla Dolması

Amerika kıtasına Alaska üzerinden bir defa ulaşıldıktan kısa bir süre sonra, insanların yaygın bir şekilde Amerika’ya bütünüyle dağılmış olmaları dikkati çeker.[12]

​

Şili’de, Santiago kentinin 700 km kadar güneyinde, bir nehir kenarında yer alan Monte Verde’de ayrıntılı ve uzun süreli arkeolojik çalışmalar gerçekleştirilmiş ve bu yerleşim ye­rinin GÖ 12.500 ile GÖ 11.800 yıl öncelerine ait olduğu da saptan­mıştır.[13]

​

Clovis halkının torunlarının bin yıldan kısa bir sürede Amerika Birleşik Devletleri-Kanada sınır çizgisinin 12.000 kilometre güneyindeki Patagonya'ya kadar gidebilmeleri ilk bakışta insanı şaşırtabilir. Ama bu yılda ortalama 12 kilometrelik bir yayılma hızı demektir, bu kadarlık bir uzaklığı, yiyecek peşinde koşarken belki de bir tek günde kat edebilen bir avcı için bu önemli bir başarı sayılmaz.[14]

​

İlk bakışta insan Amerika kıtalarının bu kadar kısa zamanda insanla dolmasına ve insanların ta Patagonya’ya kadar durmadan güneye doğru yayılma itkisini duymalarına da şaşabilir. Gerçek sayıları göz önüne alırsanız bu nüfus artışı da şaşırtıcı değildir. Amerika kıtalarında sonunda bir buçuk kilometre kareye bir kişiden az insan düşecek biçimde bir nüfus yoğunluğu olmuşsa (çağdaş avcı toplumları için yüksek bir yoğunluk), bu durumda demek ki her iki Amerika kıtasında toplam yaklaşık on milyon avcı yaşıyordu. İlk yerleşenlerin sayısı 100 kişi olsa ve nüfusları yılda % 1,1 artsa bile, bin yıl içinde ilk gelenlerin torunları on milyonluk nüfus tavanına ulaşabilirdi.[15]

​

Dil

Acaba Yeni Dünyanın bu insanları nereden gelmiştir? Greenberg ve arkadaşları bunun için Asya'dan üç farklı göçle gelmiş üç ayrı Yerli Amerikan dil ailesi önerdiler. Amerind, Na-Dane ve Eskimo-Aleut. İlk göç dalgasında Proto-Amerind dili konuşanlar Kuzey ve Güney Amerika ekseninde çok geniş bir coğrafyaya dağıldılar, ikinci göç dalgasında Na-Dene dili konuşanlar, Alaska'nın güney sahillerine ve Athabaskan bölgesine yerleştiler. Son göç dalgası Eskimo-Aleut'lann atalarını önce Alaska'nın güney batı kıyılarına, oradan da Kuzey Amerika'nın kuzeydeki uç bölgelerine ve Grönland'a getirdi.[16]

 

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

[17]

İlk Göç ve Amerind Grubu

Yerli Amerikan nüfusu içindeki biyolojik farklılık seviyesi düşüktür ve bütün gruplar son buzul çağında Sibirya'da yaşayanlarla yakın akraba görünüyorlar.[18]

​

İlk gelenler 11 bin yıl önce Amerind adlı üst dil grubuna mensuptular ve en güneyine kadar tüm kıtaya yayıldılar.[19]

​

K.Amerika Bizon sürülerinin yaşadığı geniş otlaklarla kaplanmıştı... göçler ise, Altay yayılmasının bir devamı olarak görünebilir. Altay dil grubuna sahip topluluklardan bir kısmı Bering boğazını aşarak Kuzey Amerika’da yayıldılar. Amerind adı verilen Kuzey Amerika yerlileri, dil özellikleri olarak Altay dilleri ile pek çok benzerlik içeriyor. Aynı zamanda neredeyse tamamında Q işaretçisine rastlanıyor.  [20]

​

Yerli Amerikalılarda Ykromozom dağılımı oldukça sadedir. Q ve ondan türeyen Q3 yaygındır. Güney Amerika’da ise Q tek genetik işaretçidir. Kuzeybatı Amerika’da C3 bir başka işaretçidir. C3 ve Q kızılderili nüfusunun %99’unu oluştururlar.[21]

​

Dilbilimci Joseph Greenberg Amerika kıtalarında konuşulan dillerin büyük bölümünün Amerind ismini verdiği tek bir dil ailesinin üyeleri olduğunu önermiştir. Güney Amerika'da konuşulan dillerin tamamını, Kuzey Amerika'da konuşulanların ise çoğunu kapsar.[22]

​

Kuzey ve Güney Amerika'daki Amerind dillerini konuşanların -onların Sibirya kabilesinin üyeleri olduklarını gösteren- yüksek Qerkek olduğundan-  genetik veriler bu düşünceyi desteklemektedir. mtDNA verileri de Amerika kıtalarına Amerindlerin erken bir tarihte yerleştikleri düşüncesini teyit etmektedir. Büyük ihtimalle Beringli avcılarımız modern Amerind dillerin atası olan bir dil konuşuyordu.    [23]

​

Tarihler tartışmalı olsa da genetik veriler de bu teoriyi destekler niteliktedir. Amerind grubunu oluşturanlar neredeyse saf Q işaretçisi taşımaktaydılar. [24]

 

 

 

 

​

​

 

 

​

​

​

 

Qerkek İşaretçisinin Yayılması[25]

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

Amerika ve Meksika’da Yerli Erkekler[26]

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

Qerkek İşaretçisinin Dünya Üzerinde Dağılımı[27]

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Güney Amerika Yerli Topluluklarında Ydna Dağılımları[28]

​

Görüldüğü gibi Orta ve Güney Amerika’da tek genetik işaretçi Q görünüyor. Bu, kıtaya ilk göç edenlerin genetik yapısı konusunda bir açıklama sağlıyor. Buzul çağı bitiminden önce gerçekleşen göç ile kıtaya yerleşenler, henüz diğer topluluklarla karışmamış görünüyorlar.