Ortaasya'dan Doğuasya'ya Göçler
Çin-Tibet Kültür Bölgesi
30 bin yıl önce, Osta Asya’dan ayrılan ve Oerkek (M175) bir grup, muhtemeln Çungarya geçidini aşarak Asya’nın doğusuna yöneldiler ve Çin-Tibet dilleri konuşan toplulukların atası oldular.
Oerkek işaretçisi, büyük ihtimalle Doğu Asya’ya geçildikten sonra ortaya çıkmış olmalı çünkü Asya’nın doğusunda yaşayanların %85’inde bu gen görülüyor ama Avrasya’nın batısında hiç görülmüyor.
Çince ve Tibetçe Çin-Tibet üst dil ailesinin temel iki alt dalı durumunda. Hem dil incelemeleri, hem de genetik incelemeler Çinlilerle Tibetlilerin akraba olduğunu gösteriyor.
Doğuya doğru yayılma, hemen olup biten bir göç olarak düşünülmemeli. Binlerce hatta onbinlerce yıl sürdü. Çin-Tibet dilleri konuşan toplulukların ataları doğuya doğru ilerlemeye başladıklarında önlerinde geniş topraklar bulunuyordu ama bu topraklara ilk gelenler onlar değillerdi. 15 bin yıl kadar önce, Afrika’dan ayrılan ilk insanlar, Güneydoğu Asya’ya yerleşmiş ve onların torunları, yine yavaş fakar kararlı bir şekilde doğu Asya’ya yayılmaya başlamışlardı ve Çin-Tibet dilleri değil, bugün güneydeoğu Asya’da konuşulan dil ailelerinin atası olarak düşünülen Austric dilini konuşuyorlardı.
Doğuya ve güneye ilerleyenler bölgeye daha önce gelen ve Astric dili konuşan topluluklarla karıştılar. Gelenler yerleşenlere göre az sayıdaydı ve büyük ölçüde onların kültürünü benimsediler. Bir kısmı da muhtemelen uzunca süre izole bir hayat sürüp Kuzeydoğu Hindistan ile Himalayaların etekleri arasındaki bölgede göçebe bir hayat sürdüler.
Çince ve Tibetçe Çin-Tibet üst dil ailesinin temel iki alt dalı durumunda. Hem dil incelemeleri, hem de genetik incelemeler Çinlilerle Tibetlilerin akraba olduğunu gösteriyor. Kuzeydoğu Hindistan ile Himalayaların etekleri arasındaki bölgede birlikte bulunuyor ve göçebe bir hayat sürüyorlardı. [i]
[ii]
Tibet, dünyanın en yüksek platosudur. Kabaca 2.5 milyon km2’lik bir alanı kaplar. Genel iklim, kurak ve soğuk bir çöl olarak tarif edilebilir. [iii]
Tibet platosu’na, ilk defa 20 binyıl öce insanlar tarafından yerleştiği tahmin ediliyor. Bazı uzmanlar bu tarihi 30 bin yıl önceye kadar çıkarıyorlar. Aşamalı bir geçiş önerenler de var. Bu görüşü öne sürenler, tür olarak insanın 2500 m.’nin üzerinde kalıcı yaşam için fizyolojik değişikliklere ihtiyaç duyacağını göz önüne alırlar. [iv]
Buna göre 29-25 bin yıl önce, ilk aşamada yerleşimler platonun düşük yüksekliğe sahip bölgelerine, kuzeybatı Çin’e, Gansu eyaleti civarına oldu. İkinci aşamada 25 bin yıl kadar önce, 3-4 bin m. yükseklikteki bölgelere çıkıldı. Son adımda ise, günümüzden 22-23 bin yıl önce, daha yüksek bölgelere de yerleşildi. Model, mtDNA verileri ile uyum içinde görünüyor. [v]
Myammar’da Erkek Çocuk ve Oerkek Yayılımı[vi]
Oerkek İşaretçisinin Yayılımı [vii]
Ortaya çıkışı 30 bin yıldan daha eskiye tarihlenen Fkadın işaretçisi de Orta Asya bölgesinden iç ve doğu Asya’ya doğru yayıldı. Bugün güneydoğu Asya nüfusunun %25’inde görülüyor ve en yüksek orana Vietnamlılar arasında ulaşıyor. Yine Filipinler’de ve yerli Taivan toplulukları arasında yüksek oranda görülüyor. Çin-Tibet dilleri konuşn topluluklar ile ilişkili görülen Fkadın işaretçisinin g.doğu Asya’daki yüksek oranlara 6-8 bin yıl önceki Çin-Tibet yayılmasından sonra erişmiş olabilir. [viii]
Çinli Kadın[ix] ve Fkadın işaretçisinin Yayılması[x]
Hemen akla gelen popüler soruyu yöneltelim. “Hangileri çekik gözlüydü?” Bunu bugün için tam olarak tespit etmek mümkün değil. Öncelikle, takip ettiğimiz genetik işaretçiler ile çekik gözlülük özelliğinin hiçbir bağlantısı bulunmuyor. Bu özelliğin ne zaman ortaya çıktığı da bilinmiyor. Orta-Asya’dan ayrılan ön-Çin-Tibet topluluklarının geride bıraktıkları akrabaları çekik gözlü değildi. Güneydoğu Asya’da yaşayanlarda da çekik gözlülük olmazsa olmaz bir özellik gibi görünmüyor. Muhtemelen bu dönem için her iki toplulukta da çekik göz özelliğine rastlanmıyordu.
Mongoloid olarak isimlendirilen karakteristik özellikler ne zaman ortaya çıktı? Çin’e yerleşen en iski insanlar bu özelliklere sahip değildiler. MÖ 20 binden enski bulgular mongoloid özellikler göstermez. Hakkında tartışma olmayan en eski bulgular MÖ 10 binden daha eski değildir.[xi]
Dipnotlar
[i] Out of Aden. Stephen Oppenheimer. Robinson Publishing: 2004
[ii] The Tibetan history reader. Gray Tuttle. Columbia University Press: 2013
[iii] The Tibetan history reader. Gray Tuttle. Columbia University Press: 2013
[iv] The Tibetan history reader. Gray Tuttle. Columbia University Press: 2013
[v] The Tibetan history reader. Gray Tuttle. Columbia University Press: 2013
[vi] https://genographic.nationalgeographic.com/
[vii] https://en.wikipedia.org/wiki/Haplogroup_O-M175
[viii] https://genographic.nationalgeographic.com/
[ix] https://genographic.nationalgeographic.com/
[x] https://genographic.nationalgeographic.com/
[xi] Out of Aden. Stephen Oppenheimer. Robinson Publishing: 2004
