Hami-Sami Kültür Bölgesi İçinde
Ön-Samiler
İklim
Güneybatı Asya’nın iklimi, MÖ 21-16 bin arasında serin ve kuruydu. MÖ 16 binden sonra yavaş yavaş ısınmaya başladı. Hala bugünkünden serindi ama bitki ve hayvan türleri zenginleşti ve insan yerleşimi için yüksek oranda tercih edilebilir hale geldi. [i]
Batı Asya’da MÖ 18 bin yıl önce sıcaklık bugünkünden 6 derece daha düşüktü. MÖ 15 binden itibaren ısınma başladı ve MÖ 4 bin’e kadar devan etti. Ormanlık alanlar yayıldı, yaşayan türlerin sayısı bugünkünden daha fazlaydı. MÖ 8 binden itibaren yağışlar azaldı ve orman alanları daralmaya başladı. [ii]
18 bin ve 8 bin yıl Önce[iii]
Kebaran- Avcı-Toplayıcı Kültürü
MÖ 20 binlerde bölgede avcı-toplayıcı küçük topluluklar mevsimlik kamplarda kalıyorlardı. Besinleri ağırlıklı olarak ceylan gibi hayvanlardan oluşuyordu, bitkisel beslenme fazla görülmüyor. [iv]
Dani Nadel, bitkileri toplayım un haline getirme ile ilgili ilk bulguları İsrail yakınlarındaki Galile’de 23 bin yıl önceye tarihler. Bunlar, Natuflar öncesi Kebaran kültürüne ait bulgulardır.
Kebaran kültürü, MÖ 18.000-13.500 yılları arasında, Levant ve Sina bölgesinde ortaya çıktı ve Natuf kültürünün habercisi oldu. Kendilerinden önce Ohalo insanları aynı bölgede yaşamışlardı. Aralarında bir ilişki olması muhtemeldir. Ohalo insanları 5 bin yıl kadar önce tahıl öğütmek için araçlar kullanıyorlardı. MÖ 18-16 binde, buzul çağının son doruğunun bitimiyle, Keberanlar, Levant’a döndü. Ama 5 bin yıl önceki Ohalolar kadar tahıl ve bitki ağırlıklı beslenme alışkanlığına sahip değillerdi. [v]
Yakındoğu’daki ilk yerleşme sahaları mağaralar ve geçici açık hava kamplarıdır. Filistin’de Son Buzul Çağı’nın ardından daha kalıcı yerleşim yerleri yaygınlaştı. Teberiye Gölü’nün doğu kıyısında, M.Ö.15.000’e tarihlenen Ayn Gev I kazı yerinde, muhtemelen konut olarak kullanılan yuvarlak bir kulübenin temellerinde tahıl öğütme taşları ve taş bir hayvanla birlikte, tahıl ya da saz biçilen bıçaklara özgü parıltıya sahip oraklar da bulunuyordu.
Dipnotlar
[i] People of The Earth, Brain M. Fagan. Pearson Prentice Hall:2007
[ii] Image of The Past, T. Douglas Price, 6. Baskı
[iii] Pandora's Seed: The Unforeseen Cost of Civilization. Spencer Wells. Random House:2010
[iv] Image of The Past, T. Douglas Price, 6. Baskı
[v] People, Plants, and Genes. Denis J. Murphy. Oxford University Press:2007
