II. Mustafa Döneminin Sonu
Edirne Vakası
II. Mustafa, İstanbul’dan uzaklaşmış, vaktini Edirne’de geçirmeye başlamıştı. 1703’te sultanın uzun süredir Edirne’de bulunduğu bir dönemde İstanbul’da büyük bir isyan çıktı. Gürcü prenslerinin göndermeleri gereken haracı göndermemeleri ve Osmanlı sınırına taarruz etmeleri üzerine Kafkaslara bir ordu sevk edildi. Ancak 1703 Temmuz’unda 30 aylık maaş alacakları olan cebeciler, paraları verilmeden sefere gitmeyeceklerini söylediler. Durumdan memnun olmayan devlet adamlarının da kışkırtmasıyla isyan büyüdü. Ulemanın asilere destek vermesinin ardından esnaf ve tüccar başta olmak üzere İstanbul halkı da isyana katıldı. Asiler, padişahın Edirne’den İstanbul’a dönmesi ve isyandan sorumlu tuttukları Şeyhülislâm Feyzullah Efendi’yi kendilerine teslim etmesi için hazırladıkları bir mektubu, seçtikleri temsilciler vasıtasıyla Edirne’ye gönderdiler. [i]
Edirne’de bulunan II. Mustafa tarafından asileri karşılamaya gönderilen Çakırcı Hasan Paşa, gelenlerin kalabalık ve kendi askerlerinin de asiler tarafına meyilli olduklarını görünce geri çekildi. Sultan II. Mustafa da, 21Ağustos 1703’te sefer elbiseleri içinde Hafsa’ya geldi. Sultan kendi askerlerine güveniyordu, ancak padişaha bağlı görünen askerleri, çoktan asilerle anlaşmışlardı. II. Mustafa askerlerinin de kendisine ihanet etmesi üzerine iyice ümidini keserek, Edirne’ye dönüp, tahttan kardeşi III. Ahmed lehine çekildi. Tahttan indikten sonra üzüntüden ve hastalıklarından fazla yaşamayan sultan beş ay sonra 29 Aralık 1703’te Edirne’de vefat etti. [ii]
Dipnotlar
[i]Osmanlı Tarihi (1566-1739), Anadolu Üniversitesi
[ii]Osmanlı Tarihi (1566-1739), Anadolu Üniversitesi
II. Mustafa (1695-1703, 8 yıl)