Tahta Çıkışı (1617) – 26 Yaşında

I.Ahmed’in 22 Kasım 1617’de genç yaşta ani ölümüyle Osmanlı veraset usulünde bir ilk yaşandı. Devlet adamları, ölen padişahın oğlu Şehzâde Osman’ı değil de hanedanın en büyük erkek ferdi olan I. Ahmed’in kardeşi Mustafa’yı tahta çıkardılar. Tahta çıkmada “ekber ve erşed” olarak anılacak yeni bir sistem başlıyordu. Ekberiyet usulü, kardeş katlini sona erdirse de bazı yeni meselelere yol açtı. Saraydaki şehzâdeler, tahttaki padişah için zaman zaman bir tehdit unsuru olarak kullanıldılar. Her an öldürülme endişesiyle yaşayan şehzâdelerden bazılarının ruhsal durumları bozuldu. Sarayda âdeta hapis hayatı yaşadıktan sonra tahta çıkan şehzâdelerin çoğu, padişah olunca, doğru düzgün eğitim almadıklarından ve dünyadan haberdar olamadıklarından ne yapacaklarını bilmiyorlardı.[1]

 

Ağabeyi Birinci Ahmed Hanın vefatı üzerine 22 Kasım 1617’de ilk defa ekberiyet kaidesine göre, yani hanedanın en yaşlı mensubu olarak zorla tahta çıkarıldı. Sultan Mustafa Han, devlet meseleleriyle ilgilenmediğini ifade ederek saltanatı kabul etmediyse de bu hal devlet erkânınca göz önüne alınmadı.[2]Fakat kısa süre sonra devlet işleri birbirine girdi. Hâkimiyet, kadınların ve yeniçeri ağalarının ellerine geçti. [3]

 

Tahttan İndirilmesi (1618)

Darüssaade Ağası Mustafa Ağa, akli melekeleri yerinde olmayan bir padişah ile devlet idare edilemeyeceği kanaatini taşıdığı için, veziriazamın İran seferinde bulunduğu esnada şeyhülislâm ile sadaret kaymakamını I. Mustafa’nın padişahlıktan alınmasına ikna etti. Askerlere maaş dağıtılması bahanesiyle Divân-ı Hümâyûn’un toplandığı 26 Şubat 1618’de I. Mustafa’yı dairesine kilitleyerek, Şehzâde Osman’ı tahta çıkardı. I.Mustafa’nın ilk hükümdarlık dönemi sadece 96 gün sürmüştü.[4]

 

 

 

 

 

Dipnotlar

[1]Osmanlı Tarihi (1566-1739), Anadolu Üniversitesi

[2]http://osmanlilar.gen.tr/1566-1699.asp

[3] Resimli Osmanlı Tarihi, Yavuz Bahadıroğlu

[4]Osmanlı Tarihi (1566-1739), Anadolu Üniversitesi