Kişiliği

5 Haziran 1664’te İstanbul’da doğdu. Orduların başında sefere giden son Osmanlı sultanıdır. Alimlere ve hocasına karşı hürmeti çok fazlaydı. Edebiyata meraklı olup Meftuni veİkbali mahlasıyla şiirler yazardı.Maharetli bir okçu ve silahşördü.[i]

 

Tahta Çıkışı (1695) – 31 Yaşında

İkinci Ahmed Hanın 6 Şubat 1695’te vefatıyla tahta çıktı. Padişah olduğunda, Osmanlı Devleti on iki yıldan beri Avusturya, Lehistan, Rusya ve Venediklilerle harp ediyordu. Gayretli ve kahraman ruhlu bir hükümdar olan Sultan Mustafa Han, tahta çıkışının üçüncü günü sadrazama gönderdiği fermanda;

 “Cenab-ı Hak, bu aciz, bu günahkâr kuluna bir cihan padişahlığı ihsan etti. Padişahların hangisi zevk ve sefaya; kendi nefsinin rahatına düşmüş ise, eli altındaki memleketlerinin ve tebeasının huzuru ve rahatı kaçmıştır. Biz, bugünden zevki ve sefayı kendimize haram kıldık. Düşmana karşı ceddim (Kanuni) Sultan Süleyman gibi kendim sefere çıkmaya kat’i niyet ettim. Sizler ki veziriazamım, vüzera, ulema, vükela ve ocak ağalarısınız, cümleniz bir yere gelip, bu hatt-ı hümayunumu okuyup düşününüz, gazaya gitmem mi makbul, yoksa Edirne’de oturup, kalmamız mı münasip? Din ve devlet ve halka hangisi faydalı, Allah için söyleşüp, doğruyu bana bildiriniz vesselam...”

 

buyurarak vazifeye başladı. Bu Hatt-ı Hümayun devlet adamlarını, alimleri, kumandanları, askerleri ve ahaliyi çok memnun edip coşturdu. Hocası Seyyid Feyzullah Efendiyi yanından ayırmayıp, sultanlığında da çok istifade etti. Ordunun başında sefere karar verip, saltanatının ilk günlerinde sevindirici zaferler kazanıldı. [ii]

 

Yeni padişah, Viyana bozgunundan sonra Batı’da sürekli gerileyen devleti yeniden azametli günlerine kavuşturmayı hayal ediyordu. 16. yüzyılın muhteşem hükümdarı Kanunî Sultan Süleyman’ı da kendine örnek almıştı.[iii]

 

Ordunun başında sefere çıkmakta kararlı olan sultan, hazırlıkları da bizzat denetledi. Hatta bazen tebdil-i kıyafetle, yani kılık değiştirerek hazırlıkların yürütüldüğü yerleri bizzat teftiş etti. II. Viyana bozgunundan itibaren halkın çektiği sıkıntıları gidermek ve orduya bizzat komuta etmek isteyen padişahın bu gayretleri halk nazarında “karanlık bulutlar arasından çıkan ve daha mutlu bir gelecek vadeden bir güneş” gibi görüldü.  [iv]

 

 

Dipnotlar

[i]http://osmanlilar.gen.tr/1566-1699.asp

[ii]http://osmanlilar.gen.tr/1566-1699.asp

[iii]Osmanlı Tarihi (1566-1739), Anadolu Üniversitesi

[iv]Osmanlı Tarihi (1566-1739), Anadolu Üniversitesi