1912 Seçimleri

İttihatçılar ağır muhalefetle, Hürriyet ve İtilaf Fırkasının kurulmasından sonra (kuruluşu: 21 Kasım 1911) karşılaştı. Nerede ise o güne kadar tanınan güçlü muhaliflerin tamamını içine alan bu fırka aynı zamanda Osmanlı Devleti’nde yaşayan Arap, Rum, Ermeni, Bulgar, Arnavut, Yahudi, vs. adına hareket eden siyasetçileri de içinde barındırıyordu.Bu yeni siyasetin sözcüleri, İttihatçıların İttihad-i Anasır (farklı unsurların birliği) fikrinin ancak bu unsurlara daha fazla hakların verilmesi ile sağlanacağı fikrinde idiler.[1]

 

Meclisin Feshedilmesi ve Sopalı Seçimler(1912)

Trablusgarp meselesi uzun zaman meclisi de meşgul etti. Ancak bir çare bulmak yerine, Mecliste yeni fırkaların doğmasına, özellikle Arap mebusları arasında otonomi fikirlerinin yaygınlaşmasına sebep oldu. İttihatçılar ihanet ile suçlandılar.Arap mebuslar, Trablusgarp’ın hükümet tarafından ihmal edildiği kanaatini taşıyorlardı. Esasında, bu fikir sadece onlarda değil, bütün muhalif guruplarda mevcuttu.Olay karşısında, özellikle meclisteki Libya mebusları hükümeti itham ederek İbrahim Hakkı Paşa hakkında soruşturma açılmasını istediler. Ancak İttihat ve Terakki, Padişah’a meclisi fesh ettirerek (18 Ocak 1912) İbrahim Hakkı Paşa’yı Divan-i Harbe gitmekten kurtardı.[2]

 

1912 seçimlerine gidildi. Siyasi tarihimizde derin etkiler bırakan bu seçimlerde İttihatçılar kazanmak için bütün imkânlarını seferber ettiler. Devlet imkânlarından yararlandıkları gibi, muhaliflere karşı yer yer şiddet de uygulandığı için bu seçime “sopalı seçimler” adı verildi. Tabii olarak yeni Meclis’e altı muhalif dışında girenlerin tamamı İttihatçılardan idi. Her ne kadar Meclis bu sonuçlar ile çalışmalarına başladıysa da tartışmalar dinmedi ve seçimlerin iptal edilip yeniden yapılması tartışılmaya başlandı. [3]

 

Orduda Bölünme (1912)

En önemlisi de orduda da bir bölünmenin meydana gelmesi idi. Her ne kadar 1909 yılından beri ordunun siyaset ile uğraşmaması için bazı tedbirler alınmaya çalışıldı ise de bizzat İttihatçı subayların varlığı bu tedbirleri imkânsız kıldı. Özellikle peş peşe yaşanan felaketler ve cephelerde alınan mağlubiyetler de İttihatçıların kamuoyunda itibarlarını zedeledi. [4]Bazı subaylar, 1909'da II. Meşrutiyet'in ilanı sırasında Resneli Niyazi'nin dağa çıkmasının benzeri olarak, Manastır'da dağa çıktılar. Ordu içinde "Halaskeran Zabitler" adı verilen bu muhalif ordu grubu Selanik'te Galip Paşa ve İtalya'ya karşı İzmir'de toplanan birlikler içinde bir tabur kumandanı olan Hüseyin Avni Bey'in öncülükleri altında idi. Böylece, Balkanlar ve özellikle Arnavutluk'ta ve İzmir'de yığılmış olan kıtaların subayları, İttihat ve Terakki Partisi aleyhinde siyasi baskıya giriştiler. Bir beyanname yayımladı. Bu beyannamede hükümetin istifası istenmekteydi.[5]

 

Hükümette bulunan Harbiye Nazırı ve Bahriye Nazırının istifaları üzerine 16 Temmuz 1912'de Mehmet Said Paşa sadrazamlıktan istifa etti. Yerine en kıdemli müşir ve çok saygın bir asker olan Ahmed Muhtar Paşa "Büyük Kabine" adı verilen yeni bir hükümet oluşturdu.Bu hükümet partiler ve siyasal görüşler üstü bir politika uygulamayı hedeflenmişti. Ama Balkan Savaşı çıkması dolayışıyla bu hedefine yetişmede başarılı olamadı. Balkan Savaşları'nın çıkması üzerine Ahmed Muhtar Paşa'nın önerisiyle 5 Ağustos 1912'de 4. Meclis-i Mebusan dağıtıldı. Sıkıyönetim ilan edildi.[6]

 

Bu sırada Trablusgarp Savaşı devam ediyordu, Balkan ülkeleri savaşa hazırlanmaktaydı, bu yüzden seçime de gidilemedi.Hükümet ise ne ittihatçılara ne de muhalif guruplara yakındı. Bu yüzden fazla dayanamadı ve istifa etti. Padişah hükümeti kurması için Hürriyet ve İtilafçılar ile yakınlığı bilinen Kamil Paşa’yı görevlendirdi (29 Ekim 1913). [7]

 

 

Dipnotlar

[1] Osmanlı Tarihi (1876-1918), Anadolu Üniversitesi

[2] Osmanlı Tarihi (1876-1918), Anadolu Üniversitesi

[3] Osmanlı Tarihi (1876-1918), Anadolu Üniversitesi

[4] Osmanlı Tarihi (1876-1918), Anadolu Üniversitesi

[5]http://tr.wikipedia.org/wiki/V._Mehmed

[6]http://tr.wikipedia.org/wiki/V._Mehmed

[7] Osmanlı Tarihi (1876-1918), Anadolu Üniversitesi