Kişiliği
1642’de 1/2 Ocak gecesi, İstanbul’da doğdu. Ava, edebiyata, tarihe merakı olup, sohbet dinlemeyi severdi.[1]
Kanuni’den sonra en uzun süre tahtta oturan padişah unvanını elinde tutar.[2]
Ava düşkünlüğü sebebiyle tarihlerimize "Avcı Mehmed" adıyla geçen Sultan IV Mehmed, iyi bir eğitim görmüştü. Devrinin değerli âlimlerinden Vani Mehmed Efendi'den dersler alıyordu. Ayrıca Muhasip Beşir Ağa'dan güzel yazı dersleri, Reyhan Ağa'dan da askerlik dersleri almıştı.[3]
İçkiyi ve imalatını yasakladı. Kahvehaneleri kapattırıp, oyuncu ve çalgıcıları İstanbul’dan uzaklaştırdı.Osmanlı Devletinde Kanuni Sultan Süleyman Handan sonra en fazla tahtta kalan padişah Dördüncü Mehmed Handır.[4]
En meşhur hobisi avcılıktı ve bu iptilası yüzünden “Avcı” lakabıyla anılmıştır. Seferlerine, sevdiği haseki Rabia Gülnûş Sultan’ı da götürmüş, genellikle gümüş bir araba içinde, bazen de altın bir tahtırevan ile peşi sıra dolaştırmıştır. [5]
Tahta Çıkışı (1648) – 7 Yaşında
Sultan İbrahim zorla tahttan indirilince Şehzade Mehmed'e padişahlık yolu açıldı. Henüz yedi yaşın içinde bulunuyordu. Ninesi Kösem Sultan, torununun başına koca bir kavuk sarıp kolundan tuttu, taht odasına götürdü. Çocuk kalabalığı görünce ürktü. Kaçmak istedi. Bırakılmayınca ağlamaya başladı. Bunun üzerine merasimi uzatmadılar. Birkaç devlet büyüğü biat etti. Padişahlığı toplar atılarak ilan edildi. Devleti yedi yaşında bir çocuk yönetecek değildi. Bunu herkes biliyordu. Zaten bunun için bir çocuğu padişah yapmışlardı. Sultan IV Mehmed'in ninesi Kösem Sultan'la bazı yeniçeri ağaları ve vezirler, devleti diledikleri gibi yöneteceklerdi. Kimse onlara karışmayacak, kimse engel olmayacaktı. [6]
[7]
Bu dönemde devlet yönetimine babaannesi Kösem Sultan kadar annesi Turhan Sultan da karıştı. Zamanla iki kadın arasındaki rekabet giderek arttı. Kösem Sultan IV. Mehmet'i tahttan indirerek Turhan Sultan'dan kurtulmak istiyordu ancak bu planı öğrenildi. Kösem Sultan 1651 yılında Turhan Sultan'ın adamları tarafından öldürüldü.[8]
Böylece Osmanlı Devleti'ne yıllarca kan ağlatacak "ağalar saltanatı" başlamış oluyordu. Yüksek rütbeli yeniçeri subaylarından her biri ayrı bir hükümet gibiydi. Kimin ne dediği belirsizdi. Kimin ne yapmak istediği de belirsizdi. Saray çalkalanıyor, İstanbul kaynıyordu. Sipahiler bir bahaneyle ayaklandılar. Görünüşte, 18 Ağustos 1648 Salı günü öldürülen Sultan İbrahim'in intikamını almak istiyorlardı. Aslında ise bazı menfaatler koparmak peşindeydiler.Sultanahmed Meydanı'nda toplanıp bazı kelleler istediler. Üzerlerine yeniçeri birlikleri gönderildi. Bir kısmı kaçtı, bir kısmı kılıçtan geçirildi. Ve böylece yeniçeri zorbaları rakipsiz kaldılar. İstedikleri gibi hükmetmeye koyuldular.[9]
Dipnotlar
[1]http://osmanlilar.gen.tr/1566-1699.asp
[2] Osmanlı’nın Mahrem Tarihi, Mustafa Armağan
[3] Resimli Osmanlı Tarihi, Yavuz Bahadıroğlu
[4]http://osmanlilar.gen.tr/1566-1699.asp
[5] Osmanlı’nın Mahrem Tarihi, Mustafa Armağan
[6] Resimli Osmanlı Tarihi, Yavuz Bahadıroğlu
[7]http://www.devletialiyyei.com/osmanli-devleti-sultanlari/sultan-iv-mehmed-han-1295.html
[8]http://tr.wikipedia.org/wiki/IV._Mehmed
[9] Resimli Osmanlı Tarihi, Yavuz Bahadıroğlu
IV. Mehmed (1648-1693, 35 yıl)
