Anadolu’da Genişleme
Sultan Murâd Han 1378’de oğlu Şehzâde Bâyezîd’i Germiyan Beyi Süleymân Şahın kızı Devletşah Hâtun ile muhteşem bir düğün yaparak evlendirdi. Süleymân Şah, Kütahya, Tavşanlı Emed ve Simav’ı, kızının çeyizi olarak verdi. Hamidoğlu Hüseyin Beyden seksen bin altın karşılığı; Akşehir, Yalvaç, Beyşehir, Seydişehir ve Karaağaç alındı. [i]
1354'te Sivas Sultanı Eretna oğullarına ait önemli bir iktisadî- siyasî merkez olan Ankara'nın zaptı ile Osmanlılar, ilk kez eski Selçuklu-Moğol sahasında bir yayılma hareketinde bulunuyorlardı. Başka bir deyişle bu fetih, uçlardan İslâm hinterlandına doğru yayılışın başlangıcını ifade ediyordu. Fakat bu genişleme, Osmanlıları Anadolu'da Eretna oğlu ve onun müttefiki kuvvetli Karaman oğlu ile ciddi bir mücadeleye sürükledi. [ii]
Güneyde Türkmen uc beylerinin en kudretlisi olup Moğollara karşı uzun bir mücadeleden sonra Selçuklu sultanlarının eski pâyitahtı Konya'da kesin olarak yerleşen Karaman oğulları kendilerini, Saltanat-ı Rûm'un, yani Selçuklulara ait Anadolu Sultanlığı'nın vârisi ve diğer uc beylerinin hâmisi sayıyorlardı. Rumeli'de gazâ başarıları ile olağanüstü kuvvetlenen Osmanlılar, Anadolu'da aynı iddia ile Karamanlıların karşısına çıktılar. Karaman oğullarının Konya Selçuklu pâyitahtını ele geçirmiş olmalarına karşı Osmanlılar İznik'e sahip olmaları dolayısıyla Selçukluların vârisi olduklarını iddia ediyorlardı. Özetle, Anadolu’da Selçuklu Devleti’nin mirası üzeride Osmanlı- Kaamanlı rekabeti 1354-1469 döneminde bu iki Türk devletini karşı karşıya getirecektir. [iii]
I.Murad, Hamid ve Germiyan Türkmen beyliklerini, barışçı yoldan veya tehditle ve gerektiğinde harple ilhak etti veya tâbi hale getirdi. Osmanlılar, Balkanlar’da gaza ile meşgul olduklarından Anadolu’da savaşsız amaçlarına erişmeyi tercih etmektedirler. Zira Müslümanın, hele bir gazinin diğerine silah kullanması dinin yasakladığı bir şeydi. Karamanoğulları, Hamid-eli arazisinin işgalini hiçbir zaman kabul etmek istemediler. [iv]
Karamanoğulları ile Mücadele (1386)
Osmanlı ordusunun Rumeli’nde bulunmasından istifâde eden Karamanlı Alaeddîn Bey, 1386’da Osmanlı hududuna taarruz ederek, Beyşehir ve havalisini zaptetti. Hudud tecâvüzünü haber alan Sultan Murâd Han, Rumeli’de Vezîriâzam Çandarlı Hayreddin Paşayı bırakarak, Karaman hududunu aştı. Karaman Ovası’na gelen Osmanlı ordusu, Alaeddin Beyin kuvvetlerini mağlup ederek, sulh istemeye mecbur bıraktı. Sultan Murâd Hanın dâmâdı olan Alaeddin Bey, zaptettiği toprakları geri vermesi ve Osmanlı sultanının elini öperek özür dilemesiyle affedildi. Karamanoğullarının da Osmanlı hâkimiyetini tanıması, batıda olduğu gibi doğuda da, Sultan Murâd Hanın nüfûz ve itibârını arttırdı. [v]
Kaynaklar
[i] http://osmanlilar.gen.tr/1389-1451.asp (Erişim Tarihi 05.08.2013)
[ii] Devlet-i Aliyye, Halil İnalcık
[iii] Devlet-i Aliyye, Halil İnalcık
[iv] Devlet-i Aliyye, Halil İnalcık
[v] http://osmanlilar.gen.tr/1389-1451.asp (Erişim Tarihi 05.08.2013)
I. Murad (1360-1389, 29 yıl)