II. Mehmed’in Karadeniz Siyaseti

Fatih’in Karadeniz’e yönelik politikaları, İstanbul’u bir imparatorluk başkenti haline getirme çalışmalarıyla yakından ilgilidir. Bu şehre sahip olan hükümdar, doğal olarak Karadeniz’e giriş çıkışları denetleyebilme imkânına sahip oluyordu. Ne var ki, Bizans İmparatorluğu, şaşaalı devirlerinde yapabildiğinin aksine, son asırlarda ticarî olarak İtalyan kent devletlerine bağımlı hale geldikçe boğazlar üzerindeki egemenliği sözde kalmıştı. Karadeniz bölgesinin kaynaklarının tek elde toplanması, II. Mehmed’in de farkında olduğu üzere, İstanbul’u eski ihtişamlı günlerine döndürebilmek için elzemdi. Kuzeyden ucuz fiyata sağlanacak bol miktarda buğday, et ve tuz sayesinde İstanbul’da kalabalık bir nüfusu besleyebilmek mümkündü. Fatih, bu amaçla Karadeniz’e kıyısı bulunan devletlere boyun eğdirerek bölgenin en büyük siyasî gücü haline gelmeyi denedi. Sonuçta Karadeniz, Fatih’in hayal ettiği gibi, yabancı devletlerin ticaretine büyük ölçüde kapalı bir Osmanlı iç denizi haline gelecektir. [1]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ceneviz ekonomik nüfuz alanları ve toprakları[2]

II. Mehmed, 1454 yazında donanmasını Karadeniz’e yolladı. Kırım hanı I. Hacı Giray’la buluşan Osmanlı güçleri, Karadeniz’deki Ceneviz kolonilerinin merkezi Kefe’ye karşı ortaklaşa bir harekât düzenlediler. Cenevizliler, ticarî faaliyetlerini sürdürebilmek için Osmanlılara ve Kırım hanına haraç ödemeyi kabul ettiler. Fatih, 1456’da Cenevizlilerin elinden Amasra’yı aldı. 1461’de Sinop ve Trabzon Osmanlı idaresine geçti. [3]

 

Kırım’da baş gösteren taht mücadelesi, Osmanlı kuvvetlerinin bölgeye müdahale etmesine yol açtı. Veziriazam Gedik Ahmed Paşa, dört günlük bir kuşatmadan sonra Kefe’yi teslim aldı (6 Haziran 1475). Azak’ı ve Kırım sahillerindeki Ceneviz kolonilerini ele geçirdi. Mengli Giray, Cenevizlilerin elinden kurtarıldıktan sonra Osmanlı egemenliğini kabul ettiğini gösteren bir belge imzalayarak Kırım tahtına oturdu. [4]

 

 

 

Dipnotlar

[1] Osmanlı Tarihi (1300-1566), Anadolu Üniversitesi

[2] http://tr.wikipedia.org/wiki/Cenevizliler

[3] Osmanlı Tarihi (1300-1566), Anadolu Üniversitesi

[4] Osmanlı Tarihi (1300-1566), Anadolu Üniversitesi