İstanbul Sultan Ahmet Külliyesi (1609-1617)
Sultan I. Ahmed’in inşa ettirdiği yapı topluluğu hem camisinin görkemi, hem de inşa alanının önemi açısından dikkat çeker. Mimarı Sedefkâr Mehmed Ağa’dır. 1609-1617 arasında tamamlanmıştır. Caminin üst kat mahfilleri çinileri ile eşsizdir. Hünkâr mahfili renkli kalemişi süsleri ve altın yaldızlı ayet yazılı firuze çinileri ile çok önemlidir. Sedef işlemeli kapı ve pencere kanatlarının mimarın eski mesleği olan sedefkârlığı camide yaşattığının örneğidir. Otuz kubbeli revaklı, şadırvanlı avlusu, medrese, imaret, darüşşifa çarşı ve arastası ile bulunduğu konum ve çevreyi olağanüstü etkileyen bir yapıdır. Yapının yanındaki hünkar mahfili bugün halı müzesi olarak kullanılmaktadır. Caminin yanında Sultan I. Ahmed’in türbesi yer alır. Türbede alçı üzeri malakâri süslemeler dikkat çekicidir.[1]
[2] [3]
Eminönü Yeni Cami (Valide Cami) (1598-1663)
Sultan III. Mehmed’in Annesi Safiye Sultan tarafından büyük bir külliye isteği ile Mimarbaşı Davud Ağa’ya planlatılan Cami 1598’de su içine kazıklar çakılarak hazırlanan alana inşa edilmeye başlanır. Ancak mimarın ölümü üzerine yerine Mimar Dalgıç Ahmet Çavuş getirilir. III. Mehmed’in ölümü üzerine annesi Eski Saray’a gönderilir ve inşaat durur. Cami Hatice Turhan Sultan tarafından mimar Mustafa Ağa’ya 1663’te bitirtilir.[4]
İstanbul’da inşa edilen son büyük külliyedir. Bu tarihten sonra Osmanlı mimarisinde inşa edilen külliye ve camilerin boyutlarının küçüldüğü, kuruluş ve cephe düzeni açısından Avrupa’da görülen mimari üslup ve akımların etkisine girdiği görülür.[5]
Külliye planlamasına bağlı olarak camiye gelir getirmesi amacı ile yanına yapılan Mısır Çarşısı olarak bilinen yapı, önemli ticaret alanıdır.[6]
[7] [8]
Yaptırılan Revan, Bağdat ve İncili Köşkler sivil mimarinin en önemli örnekleridir. [9]
Dipnotlar
[1] Anadolu Uygarlıkları, Anadolu Üniversitesi
[2]http://www.istanbuldagez.com/wp-content/uploads/2013/10/sultanahmet-camii-4.jpg
[3]http://www.panoramio.com/photo/67985120
[4] Anadolu Uygarlıkları, Anadolu Üniversitesi
[5] Sanat Tarihi, Anadolu Üniversitesi
[6] Anadolu Uygarlıkları, Anadolu Üniversitesi
[7]http://www.flickr.com/photos/sinandogan/5544065384/sizes/m/in/photostream/
[8]http://www.panoramio.com/photo/51968886
[9]XVII. Yüzyıl Türk Edebiyatı, Anadolu Üniversitesi
17.yy. Osmanlı Mimarisi