Anadolu’da Fetihler

Bursa’nın Fethi (1326)

1326 yılında, sekiz yıllık bir kuşatmadan sonra Bursa'yı fethetti. Devlet Merkezi Yenişehir’den Bursa’ya nakledildi. [1]

 

İznik’in Fethi (1329)

Osmanlıların Boğaz sâhillerine kadar genişlemeleri Bizans’ı telâşlandırdı. Türklerin Sakarya Irmağı sâhilinden Karadeniz istikâmetinde ilerlemesini durdurmak ve İznik kuşatmasını kaldırtmak için, Bizans İmparatoru ordu hazırladı. Orhan Gâzi, İznik kuşatmasına bir miktar asker bırakarak, sekiz bin kişilik kuvvetle Bizanslılara karşı harekete geçti. Maltepe mevkiinde düşmanla karşılaştı. 1329 Mayısında meydana gelen Osmanlı-Bizans muhârebesi, sabahtan akşama kadar sürdü. Bizans İmparatoru bir günlük muhârebenin sonunda, büyük ümitlerle Rumeli’nden Anadolu’ya geçirdiği ordusunun, Osmanlılar karşısında dayanamayacağını anladı. Gece karanlığından istifâde etmeyi düşünen İmparator, muhârebe meydanından karargâhına dönmek isterken Orhan Gâzi, fırsatı kaçırmadı. Gece muhârebe şartlarını iyi bilen ordusuyla Bizanslıları tâkibe geçti. Bizans ordusu gece taarruzuna uğrayınca, paniğe kapılarak, birbirine girdi. İmparator yaralı vaziyette canını kurtarabildiyse de, ordusu imhâ edildi. [2] Bu savaş eski ihtişamından çok şey kaybetmiş olmakla birlikte bir Doğu Roma İmparatoru ile basit bir Türkmen beyi olarak görülen Orhan Bey’in doğrudan doğruya karşı karşıya geldikleri ilk muharebe idi.[3]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Orhan Gazi[4]

Savaşı kazanan Orhan Gâzi, İznik şehrinin kuşatmasını şiddetlendirdi. İznik kumandanı, muhârebenin netîcesini öğrenince, artık kendisine yardım edilemeyeceğini kestirdiğinden, Osmanlıların adâletine sığınarak teslim oldu. Kaleyi teslim alan Orhan Gâzi, ahâliden arzu edenlerin eşyâlarıyla birlikte gitmesine müsâade etti. Ayrıca Osmanlı Devletinin tebaası olarak kalıp, yalnız cizye vermek şartıyla, âdet ve ananelerini muhâfaza edebileceklerini de îlân etti. Halkın büyük çoğunluğu Osmanlı idâresini tercih etti. Osmanlı Devletinin merkezi, geçici olarak İznik’e taşındı. Orhan Gâzi, İznik’in en büyük kilisesini câmiye çevirtip burada Cumâ namazını kıldı.[5]

İznik vaktiyle 1204’teki Latin işgali sırasında Bizanslıların yeni başkenti olmuş son derece önemli bir şehirdi. Burası Türkmenlerin zihinlerinde de Anadolu fatihi Kutalmışoğlu Süleyman Şah’ın vâd ettiği kutsal bir hedef olarak uzun yıllar yaşamıştı. Şimdi bu önemli merkezin düşüşü bu anlamda Türkmen dünyasında çok büyük yankıya yol açtı. [6]

 

İznik’in alınmasından sonra Bizans imparatoru bu durumu kabullenip 1333’te Orhan ile bir anlaşmak zorunda kalmıştı. Hatta Bitinya (Bursa/İzmit kesimi) bölgesinde elinde kalmış bir kaç şehir için haraç ödemeyi kabul etmişti. Böylece bir bakıma Bizans imparatorluğu Orhan Bey’in haraçgüzarı haline gelmiş bulunuyordu. [7]

 

İzmit’in Fethi (1337)

Bundan sonra, bölgenin ticârî bakımdan meşhur şehirlerinden olan İzmit’in kuşatılması şiddetlendirildi. Bizans İmparatoru, deniz yoluyla İzmit’in yardımına geldi. Orhan Gâzi Osmanlı Devletinin ilk sulh antlaşmasını, İzmit’in muhâsarası esnâsında, Bizans İmparatoru ile anlaşma yaparak kuşatmayı kaldırdı. 1331’de Taraklı, Mudurnu ve Göynük kasabaları Osmanlı ülkesine katıldı. 1333’te Gemlik, 1336’da Kirmasti, Mihaliç ve Ulubad kasabaları fethedildi. 1337’de şiddetli bir şekilde tekrar kuşatılan İzmit teslim olmak zorunda kaldı. İzmit’in fethiyle Kocaeli Yarımadasının tamâmı Osmanlıların eline geçti. [8]

 

Daha sonra Hereke, Yalova ve Armutlu’nun da fethedilmesiyle Osmanlı Devletinin hudûdu Boğaz sâhiline dayandı. Bizans’ın Anadolu ile irtibatı sâdece Şile ve Boğaziçi’nde kaldı. Orhan Gâzinin Bizans’ı iyice sıkıştırması, imparatoru antlaşmaya mecbur etti. 1341 Osmanlı-Bizans Antlaşmasına göre Anadolu’daki Şile ve Üsküdar Orhan Gâzinin akıncılarından emin olmak şartı ile diğer yerler Osmanlı Devletine kaldı. [9]

 

Karasi Beyliğinin Osmanlı Topraklarına Katılması

Karesi beyinin ölümü üzerine, babasının yerine geçen Demirhan’a muhâlefet eden kardeşi Dursun Bey, Orhan Gâzi’den yardım istedi. Dursun Bey yardım edildiği takdirde Balıkesir ile berâber bâzı şehirleri Osmanlılara vermeyi vâd etmesi üzerine Orhan Gâzi, Karesi üzerine sefere çıktı. Bergama’nın muhâsarası sırasında Dursun Bey kaleden atılan okla öldü. Teslim olmaya mecbur kalan Demirhan Bey Bursa’ya getirildi. Balıkesir, Manyas ve havâlisi Osmanlı topraklarına katıldı. [10] Karesi Beyliği'nin değerli komutanlarından Hacı İlbey, Evranos Bey, Ece Halil ve Gazi Fazıl beyler, Orhan Gazi'nin hizmetine girdiler (1345). [11]

 

 

 

Kaynaklar

[1] http://osmanlilar.gen.tr/1389-1451.asp   (Erişim Tarihi 05.08.2013)

[2] http://osmanlilar.gen.tr/1389-1451.asp   (Erişim Tarihi 05.08.2013)

[3] Osmanlı Tarihi (1300-1566), Anadolu Üniversitesi

[4] http://www.devletialiyyei.com/osmanli-devleti-sultanlari/orhan-gazi-106.html

[5] http://osmanlilar.gen.tr/1389-1451.asp   (Erişim Tarihi 05.08.2013)

[6] Osmanlı Tarihi (1300-1566), Anadolu Üniversitesi

[7] Osmanlı Tarihi (1300-1566), Anadolu Üniversitesi

[8] http://osmanlilar.gen.tr/1389-1451.asp   (Erişim Tarihi 05.08.2013)

[9] http://osmanlilar.gen.tr/1389-1451.asp   (Erişim Tarihi 05.08.2013)

[10] http://osmanlilar.gen.tr/1389-1451.asp   (Erişim Tarihi 05.08.2013)

[11] Resimli Osmanlı Tarihi, Yavuz Bahadıroğlu