Lehistan 1764 Nisan'ında, anavatanının hak ve özgürlüklerine saldırılarına karşı koruma talep etmek üzere Babıali'ye başvurdu. Bir nota ile kendi milliyetinden bir kralın serbestçe seçilmesini ve Rus birliklerinin derhal Lehistan'dan çıkmalarını istiyordu.

​

Babıali meseleyi başlangıçta çok ilgisiz karşıladı. Lehistan'ın özgürlüğü uğruna Rusya'ya karşı silahlarına sarılmaya hiç de hevesli değildi. Bu yüzden Rus Sefirine 12 Nisan 1764'te serbest kral seçimine, hele ki silah zoruyla her türlü yabancı müdahaleye, itiraz ettiği bir nota tebliğ etmekle yetinildi.

​

Vatanseverlere ise iyi niyetli, ama oldukça soğuk bir uyarı yazısı gönderildi ve her şeyden önce birlik olmaları tavsiye edildi. Zira şu anda olduğu gibi birbirlerine düşman iki grup sürekli birbirleri ile mücadele etmeye devam ettiği takdirde, Lehistan Cumhuriyeti kendi çöküşünden kaçamayacaktı.

​

Küçük "konfederasyonlar", dini fanatizm kisvesi altında bir tarafta Katoliklerden ve diğer tarafta Protestan ve Rum Ortodokslardan oluşan iki gruba ayrıldı. Çariçe Katerina, ikinci grubun davasını kendi davası haline getirmeyi, kendi amaçlarına uygun gördü. Başlangıçta zayıf ve ülkenin her yerine yayılmış olan Katolikler, Türk sınırından yalnızca 7 saat mesafede kendi konfederasyonlarını kurarak, zamanla bir çekirdek ve güç oluşturdular. Kralın tahttan indirilmesi ve Ruslar ülkeden kovulduktan sonra Lehistan'ın tekrar özgürlüğüne kavuşması, açıkça ortaya attıkları amaçlardı.

​

Bunun kaçınılmaz sonucu amansız ve çaresiz bir kavga oldu. Yok edici niteliği talihsiz ülkeyi daha da derin bir sefalete sürüklediği için, bu kavga her iki tarafın güçlerini o denli yıpratıyordu. Her iki taraf da yabancıların yardımına başvurmak zorunda kaldılar. Güçsüz kral, kendisini tamamen Rusya'nın kollarına attı ve vatanseverler, bakışlarını ve ricalarını bir kez daha İstanbul'a ve Tatarlara yönelttiler.

​

Diplomasi yoluyla daha henüz bir adım bile atılmamıştı ki, 1768 ilkbaharında Rusların sıkıştırdığı konfederasyonun yardım çağrısı Babıali'yi gittikçe daha sıkıntılı bir duruma sokuyordu. Sultan, defalarca Ruslara karşı duyduğu hoşnutsuzluğu dile getirmesine ve sanki savaşmaya hazırmış gibi görünmesine rağmen, Divan-ı Hümayun içindeki barış yanlıları hala üstünlüğü ellerinde tutuyorlardı.

​

Himaye ve daha da önemlisi birlikler ve para talep eden Katoliklerin başvurusu başlangıçta çok soğuk karşılandı. Reisülküttab, 5 Nisan'da Rus Sefirine bir kez daha sözlü ve yazılı olarak, Babıali'nin "barışı bozan" bu kişilerle bırak yardım etmeyi, irtibata geçmeyi bile itibarına layık görmediğini bildiriyordu. Bu hususta ciddi olduğunu kanıtlamak için, Bender ve Hotin valilerine, Kırım hanına ve Bağdan prensine Leh "asileri" hiçbir şekilde desteklememeleri ve bilhassa Osmanlı topraklarına girmelerine izin vermemelerine dair emir verildi.

​

Babıali'nin asilerin kesinlikle Osmanlı topraklarına girmelerine izin verilmemesi emrine rağmen, [asiler] Ruslar tarafından iyice köşeye sıkıştırıldıklarından, defalarca Boğdan'a ve Besarabya'ya sığınmışlardı. Kendilerini takip eden Rus birliklerinin de bu durumda toprak ihlalinde bulunması kaçınılmazdı. Temmuz ayı ortalarında bir Kazak çetesinin Rus birlikleri ile birleşerek, Besarabya sınırında Kırım hanına ait olup, Osmanlı topraklarında bulunan küçük Balta Şehri'ne saldırdıkları ve çoğu Osmanlılardan oluşan savunmasız şehir sakinleri arasında korkunç bir katliam yaptıktan sonra, neredeyse tamamen ateşe verdikleri haberi gelince, İstanbul'un neredeyse tamamı karıştı. 

​

O anda her yere hakim olan heyecana, yeniçerilerin bağrışlarına ve padişahın hoşnutsuzluğuna kulak verilmiş olsa idi, Rusya'ya hemen savaş ilan edilirdi. Lakin bir kez daha Divan-ı Hümayun'da başlarında Muhsinzade Mehmed Paşa'nın bizzat bulunduğu barış yanlıları sayesinde kesin kararın en azından ertelenmesini sağlanabildi. 

​

Artık başlıca hedefi önce Lehistan'ın tamamını boyunduruğu altında almak olan Çariçe Katerina, gerçekten de Balta'nın yok edildiği haberini alır almaz bu yönde tek amacı Babıali'nin öfkesini dindirmek olan bir manifesto çıkartmıştı. Kazaklar adeta birer korsan gibi Babıali'ye teslim edilecekti ve bütün Rus birlikleri Osmanlı sınırından çekilecekti. Ülkenin parçalanmış durumu buna izin vermediğinden, Lehistan'ın tamamen boşaltılması için kısa bir süre daha talep ediliyordu.

​

Lakin, bu manifesto İstanbul'a varamadan, buradaki durumlarda büyük bir değişiklik olmuştu. Lehistan'daki Rus birliklerinin sürekli olarak takviye edilmesi ve altı hafta süren bir kuşatmadan sonra, Ruslar tarafından hücumla alınan Krakov'un düşüşü, Divan-ı Hûmayun'daki barış yanlısı grubu düşürme fırsatını verdi. Sadrazam Muhsinzade Mehmed Paşa, sadaretten alındı ve Bozcaada'ya sürgüne gönderildi. Sadaret mührü onun yerine savaş yanlısı Aydın Valisi Hamza Mahir Paşa'ya emanet edildi. Daha önce gizlice çıkartılan bir fetva ile şeyhülislam tarafından onaylanan Rusya'ya savaş ilanı, 22 Eylül'de İstanbul' a geldiğinde tam da Sultan III. Mustafa'nın istediği gibi, ilk ve en önemli işi oldu.

​

Barış yanlılarının son endişeleri de ortadan kaldırıldıktan sonra, savaş ilanı kesin bir karar haline getirildi ve iki gün sonra sadrazam ve Rus sefiri arasında ilişkilerin tamamen kopmasını kaçınılmaz hale getiren şiddetli bir konuşma meydana geldi. Babıali'nin şimdiki talepleri gerçekten de Rusya tarafından yerine getirilmesi mümkün olmayan türdendi. Zira çariçeden müttefiki olan dört devlet, Danimarka, İsveç, İngiltere ve Prusya'nın garantisi altında bundan böyle Lehistan meselesine, bilhassa krallık seçimine hiçbir şekilde müdahale etmemesi; Lehistan'ın özgürlüklerini hiçbir şekilde rahatsız etmemesi ve bu ülkedeki birliklerin tamamını hemen geri çekmesi isteniyordu.

​

Babıali'nin tutumunu en çok merak ettiği ve bu yüzden taleplerine karşı akılcı bir yumuşakbaşlılık göstererek kendi tarafına çekmeye çalıştığı Avusturya, mevcut ebedi barışa istinaden tamamen tarafsız kalacağına dair vaatte bulundu. Viyana Kabinesi, Lehistan' da gittikçe büyüyen gücünden rahatsız olduğu Rusya'ya bu yönde herhangi bir şekilde yardım etmeye uzak buluyordu.

​